خانه
یک خانه مکانی است برای استراحت کردن، زندگی کردن و آسودن. در این مکان معمولاً یک فرد و یا یک گروه که گاه تشکیل یک خانواده را می‌دهند زندگی می‌کنند و وسایل خود را در آن نگهداری می‌کنند. در فرهنگ سنتی و عامه ایرانی گاه از اصطلاح «چهار دیواری» به جای خانه استفاده میشود.
خانه‌های جدید شامل سرویس‌های بهداشتی و امکانات تهیه غذا نیز هستند اما در برخی مناطق همچنان برخی اقوام دارای خانه‌هایی هستند که پیشرفت نکرده، از امکانات رفاهی و یا حتی مکان ثابتی برخوردار نیست. چادرنشینی یکی از انواع این نوع زندگی است.
خانه معمولاً خصوصی‌ترین ملک یک فرد یا یک گروه (گاه خانواده) در اجتماع است که از امنیت و حریمی مشخص و ویژه برخوردار است.
امروزه به دلیل کمبود زمین در شهرها خانه‌ها بیشتر به صورت آپارتمان ساخته می‌شوند.
طبقه بندی
خانه‌ها انواع گوناگونی دارند که می‌توان از جهات گوناگونی آنها را طبقه بندی گرد.
چند نمونه از این طبقه بندی‌ها در زیر می‌آید:
از دیدگاه مصالح ساختمانی
خانه چوبی
خانه گلی
خانه خشتی
خانه سیمانی
خانه فلزی
خانه چادری
خانه برفی
از دیدگاه ساختمان سازی
خانه ویلایی
خانه آپارتمانی
خانه روی آب
همان‌طور که به‌کارگیری برخی موارد در ساخت بناها می‌تواند از آسیب آنها در برابر زلزله جلوگیری کند، شاید بتوان راه‌هایی برای ایجاد ساختمان‌هایی مقاوم در برابر سیلاب ساخت. یکی از شیوه‌ها برای ساخت خانه‌های مقاوم در برابر سیلاب یا بالا آمدن سطح آب، ایجاد ساختمان‌هایی است که به شکلی هماهنگ با سطح آب محیط بالا می‌روند.
ساختار و نحوه کار
خانه‌های شناور ساختاری بتونی دارند که روی یک سازه شناور قرار گرفته‌اند. این سازه شناور درست همانند پل‌های موقت نظامی است که در طی عملیات نظامی و در مواردی که باید بسرعت نیروها و ماشین آلات سبک و سنگین را از روی آب جابه‌جا کرد به کار برده می‌شوند.
این سازه شناور به صورت عادی و وقتی از سیلاب خبری نیست کف ساختمان محسوب میشود و به این ترتیب نمی‌توان تفاوتی بین این خانه‌ها و خانه‌های معمولی دید، اما با بالا آمدن آب، این سازه روی آب شناور شده و کل ساختمان قرار گرفته روی آن را بالا می‌برد. البته قرار نیست این خانه همانند یک قایق در آب شناور باشد یا اینکه با حرکت آب بشدت تکان بخورد، به همین دلیل در مرکز این خانه دو ستون بسیار بزرگ مستحکم قرار دارد که موقعیت خانه را ثابت نگه می‌دارد. همچنین وقتی سیلاب فروکش کرد، برای این دو ستون مرکزی اصلی، خانه به آرامی به موقعیت اولیه خود برمی‌گردد.
خانه سبز (معماری)
خانه سبز(به انگلیسی: Green home)، خانه‌ای ست که به گونه‌ای طراحی شده است که با محیط زیست سازگار و پایدار است و درعین حال بر تأثیر استفاده از "انرژی، آب، و مصالح ساختمانی" متمرکز است.
اجزاء تشکیل دهنده
اجزای تشکلیل دهنده خانه سبز در سطح جهانی مورد توافق نیست. درآنجا استانداردهای ملی در خصوص اجزای تشکیل دهنده یک بازسازی سبز فراتر از گواهی نامه غیر انتفاعی وجود ندارد. به طور کلی، خانه سبز خانه‌ای ست که به منظور حفظ و نگهداری" انرژی یا آب، بهبود کیفیت هوای داخلی ساختمان؛ استفاده ازمواد پایدار، بازیافتی یا استفاده شده؛ و تولید زباله کمتر در فرایند" ساخته یا بازسازی شده شده است. این امر ممکن است شامل خرید وسایل انرژی کارآمد و یا استفاده از مواد ومصالح ساختمانی خاصی باشد که در حفظ هوای سرد و گرم در داخل ساختار کارآمد تر می‌باشند.
تاریخچه
اصل عمدهٔ مدرن که موجب پیدایش جنبش ساخت و ساز سبز شد در دهه ۱۹۷۰ پس ازاینکه قیمت نفت شدیداً شروع به افزایش پیدا کرد آغاز شد. در پاسخ، محققان شروع به جستجو برای فرایندهایی با انرژی بهینه کردند، که احیاء جنبش زیست محیطی اخیر را به دنبال داشت. در دهه ۱۹۹۰ بسیاری از سازمان‌های مختلف به ترویج ساختمان‌های سبز و همچنین بهبود دانش و آگاهی مصرف کنندگان اختصاص داده شده بودند، تا آنها بتوانند از خانه‌های سبز بیشتری بهره‌مند شوند. انجمن مقررات بین‌المللی و انجمن ملی سازندگان خانه سبزدر سال ۲۰۰۶ به منظور ایجاد یک "استاندارد ساختمان خانه سبز داوطلبانه" تشریفات اداری را آغاز کردند.
فرمان قانون سیاست انرژی در سال ۲۰۰۵ قانونی شد که موجب کاهش مالیات مالکانی میشود که می‌توانند استفاده از تغییرات کارآمد انرژی، همچون صفحات خورشیدی و دیگر وسایل انرژی خورشیدی را در خانه هایشان نشان دهند.
در مارس سال ۲۰۰۷، بانک نیوزیلند " اولین بانک نیوزیلند بود که وام خانه سبز را عرضه کرد.
گواهی نامه‌ها
انواع مختلفی از گواهی نامه‌ها در سطح جهانی وجود دارند که یک خانه را به عنوان خانه سبز اعلام می‌دارند. انجمن ساخت و ساز سبز ایالات متحده آمریکا نمونه‌ای از یک نوع سازمان است که گواهی نامه خانه سبز را صادر می‌کند.گواهی نامه این سازمان تحت عنوان رهبری در طراحی انرژی و محیط زیست صادر میشود. فاکتورهایی که این سازمان در سیستم گواهی نامه خود در نظر می‌گیرد شامل" مکان سایت، استفاده از انرژی و آب، تلفیق ساختمان سالم تر و مواد عایق، بازیافت، استفاده از انرژی تجدیدپذیر و حفظ منابع طبیعی" است.
در همین دوران انجمن ملی سازندگان خانه نیز به طور مستقل راهنمایی‌های ساخت خانه سبز مدل را در ضمن تعدادی از دیگر برنامه‌های کاربردی مختلف به عنوان یک نوع گواهی نامه صادر کرد .
خانمان
سرپناه یا خانمان، مکانی است برای استراحت کردن، زندگی کردن و آسودن، یک سرپناه می‌تواند یک خانه، آپارتمان و یا هر سازهای دیگر همچون یک چادر باشد.
بی‌خانمان
بی‌خانمان به اشخاصی گفته‌می‌شود که با دشوارهایی از جمله اعتیاد، طلاق، بحران‌های اقتصادی روبرو هستند، آنها جوامعی منحصر به فرد برای خود درست می‌کنند و علاقه‌ای نیز به ترک این جوامع نشان نمی‌دهند،همچنین امروزه به تعداد افراد مجردی که بی خانمان می‌شوند، نیز افزوده شده است.
در بین این افراد بی‌خانمان کارتن خواب، متکدیان، افرادی با بیماری روحی روانی و معلولیت وجود دارند.بیشتر سالمندان بی خانمان نیز افرادی هستند که خانواده هایشان به دلیل مشکلات اقتصادی از نگهداری آنها سر باز می‌زنند.
گاراژ
گاراژ (از فرانسوی garage) به معنی جایی سرپوشیده یا دربسته است که برای پارک کردن خودرو، موتورسیکلت یا دیگر وسائط نقلیه بکار می‌رود. بسیاری از خانه‌ها و ساختمان‌ها معمولاً دارای مکانی برای این منظور به نام گاراژ هستند.
واژه گاراژ وامواژه‌ای است از زبان فرانسه و معنای واژگانی (لغوی) آن «ایستادن» است. گاراژی که از دوسو باز باشد را یک سایه‌بان خودرو (carport) می‌نامند.
خانه اشمینک
خانه اشمینک با ارائه مرحله مهمی در بسط مدرنیسم ارگانیک در انتهای مرحله اول کار حرفه ای شارون طراحی شد. زمین این پروژه در شهر لوبا آلمان، جنب کارخانه کارفرما پروژه بود و دارای دیدهایی به شمال، به دور از کارخانه و شیبی به سمت جاده در طول مرز شرقی بود که به یک شیب ملایم در محور شمالی–جنوبی ختم می شود. شرایط سایت، عوامل تعیین کننده طراحی بودند.
هانس شارون بر این عقیده بود که فرم و فضای معماری باید از نیازهای کارفرما و ویژگی های سایت خود نشات بگیرد. او ساختمان را به عنوان ارگانیسمی که رشد کرده و محیط فیزیکی و عملکردی خود را اشغال می کند می دانست.
شارون تصمیم گرفت که فضاهای نشیمن اصلی خانه، هم از آفتاب و هم از این دید بهره مند شوند که باعث بوجود آمدن فرم باریک کشیده ای شد که دارای پنجره هایی در هر دو سمت با جهت گیری دقیق روبه شمال یا جنوب بودند. بنابراین خانه در زاویه ای نسبت به مرز شرقی قرار گرفت که به شارون امکان انجام یکی از کارهای مورد علاقه اش را داد: معرفی یک زاویه غیر قائمه در پلان (در این مورد زاویه ۲۶ درجه).همین زاویه است که چنین کیفیت پویایی به ساختمان داده است. هر دو انتهای شرقی و غربی خانه زاویه دار هستند؛ اما مهم تر از آنها پلکان اصلی است که مستقیماً از ورودی در یک تالار مرتفع بر می خیزد که آن هم زاویه دار طراحی شده. فرم این پلکان بصورت یک اشاره خوش آمدگو بوده که بازشو مربعی شکل بزرگی به سمت نشیمن را نشان می دهد. شارون کودکی خود را در بندر شلوغ برمرهاون آلمان سپری کرده بود و این امر شباهت زیاد خانه های اشمینک با کشتی را توجیه می کند. تراس ها عرشه کشتی هستند. حتی یک پنجره کشتی در دیوار کناری هال ورودی تعبیه شده است. در کارهای بعدی شارون پس از جنگ جهانی، زمینه طراحی دریایی کم اهمیت تر شده و روش طراحی ارگانیک به صورت جدی تری مطرح شد.
ساختمان کم مصرف
یکساختمان کم مصرف به هرنوعی از ساختمان اطلاق می‌گردد که طراحی، فناوری‌ها و مصالح ساختمانی مصرفی آن از کارمایهٔ کمتری از هر منبعی نسبت به یک خانهٔ سنتی یا خانه‌های معمول کنونی استفاده می‌کند. در تجربهٔ طراحی و معماری معقول در ساختمان کم مصرف، منظره سازی با انرژی کافی در خانه‌های کم مصرف اغلب از تکنیک‌های طراحی ساختمان کنشگر و کنش پذیر خورشیدی بهره می‌برند و از مولفه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی استفاده می‌کنند.
کاربرد کلی
معنای اصطلاح خانهٔ کم مصرف در طول زمان تغییر کرده است، اما در اروپا بطور کلی به خانه‌ای اطلاق میشود که در حدود نیمی از استانداردهای کم مصرف آلمان یا سوئد را مصرف کند که برای گرمایش فضا استفاده میشود که معمولاً در دامنهٔ ۳۰ تا ۲۰ کیلووات ساعت/متر مربع آمپر قرار می‌گیرد. برای مصرف کمتر از این مقدار اصطلاح فوق کم مصرف بکار می‌رود. این اصطلاح همچنین به هر مسکنی که مصرف انرژی آن کمتر از استانداردهای خواسته شده از سوی کدهای ساختمان کنونی باشد، گفته میشود. به دلیل این که استانداردهای ملی به نحو چشمگیری در سرتاسر جهان متفاوت هستند، پیشرفت‌های مصرف کم انرژی در کشوری ممکن است نیازهای عملی را در کشور دیگر مرتفع ننماید.
استانداردهای ملی
در برخی کشورها این اصطلاح به یک استاندارد خاص ساختمان مربوط میشود. این استانداردها بطور ویژه به دنبال محدود کردن مصرف انرژی برای گرمایش فضا هستند، زیرا در بسیاری از مناطق آب و هوایی مصرف زیاد انرژی را نشان می‌دهد. مصرف سایر انرژی‌ها را نیز می‌توان قاعده مند کرد. تاریخچهٔ طراحی ساختمان خورشیدی کنش پذیر (غیر فعال) یک نگاه بین‌المللی به شکل پیشرفت و استانداردهای ساختمان کم مصرف ارائه می‌دهد.
اروپا
یک خانه کم مصرف در آلمان دارای محدوده‌ای معادل با ۷ لیتر روغن گرمایشی برای متر مربع اتاق برای گرمایش فضا سالانه ۵۰ کیلووات ساعت /متر مربع آمپر دارد. در سوئیس این اصطلاح در رابطه با استاندارد MINERGIE (42 کیلووات ساعت /مترمربع آمپر یا Btu/ft²/yr 13300 یا minergie –p بکار می‌رود. استاندارد فوق کم مصرف آلمان در قیاس با اتخاذ روش کنونی در سایر کشورهای اروپایی، دارای بیشترین میزان گرمایش فضا به مقدار kWh/m²a/year 15یا Btu/ft/yr 755/4 می‌باشد. یک منزل کنش پذیر ۱۰- در حال ساخت در ایرلند دارای PHPP با ارزیابی مستقل به میزان kW/m²/year 5/9 است. شکل ساخت آن نیز موضوع انرژی تعیین شده را بعهده دارد که به نحو چشمگیری چرخهٔ دی اکسیدهای کربن آزاد شده را حتی با منازل کم مصرف منحرف می‌کند.
امریکای شمالی
در ایالات متحده امریکا، برنامهٔ ستارهٔ انرژی بزرگترین برنامه‌ای است که منازل و مصالح مصرفی کم مصرف را تعریف می‌کند. منازلی که گواهینامهٔ ستارهٔ انرژی را دریافت می‌کنند، دست کم ۱۵٪ کمتر از استانداردهای ساخت منازل جدید تحت نظارت کد بین‌المللی مسکن، انرژی صرف می‌کنند، با این حال این منازل عموماً به ۲۰ تا ۳۰ درصد صرفه جویی دست می‌یابند. علاوه بر این، دپارتمان انرژی ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ برنامه‌ای را با هدف اشاعهٔ ساخت و ساز منازلی با کاربری انرژی صفر در سراسر ایالات متحده راه‌اندازی کرده است. هم اکنون سازنده‌های مشارکتی در صدد ساخت منازل جدیدی هستند که به ۳۰٪ صرفه جویی در مقیاس درجه بندی مصرف انرژی یک خانه برسند.
ساختمان‌های با مصرف انرژی صفر و انرژی اضافه
فراتر از ساختمان‌های فوق کم مصرف که بطور میانگین در یک دورهٔ یک ساله مصرف می‌کنند، هیچ گزارشی از ساختمان‌های با مصرف انرژی صفر و یا آنهایی که انرژی اضافه تولید می‌کنند، دریافت نشده است که ساخته شده یا در حال ساخت باشد. این امر می‌تواند با ترکیبی از فناوری‌های صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از منابع انرژی تجدید شونده محقق شود. با این حال، با فقدان استانداردهای مشخص شده، ترکیب بین اینها و در نتیجهٔ مقدار مصرف انرژی و تاثیر زیست محیطی ساختمان می‌تواند به نحو چشمگیری متفاوت باشد. در یک سمت این طیف، ساختمان‌هایی با گرمایش محیط فوق کم مصرف قرار دارند که به این ترتیب به مقادیر اندک انرژی ورودی حتی در زمستان نیاز دارند که به ایدهٔ ساختمان خودگردان نزدیک می‌شوند. در سمت دیگر این طیف، ساختمان‌هایی قرار دارند که تلاش‌های چندی برای کاهش مصرف گرمایش فضا و مقادیر زیاد انرژی وارده در زمستان صورت گرفته است. در حالیکه این امر را می‌توان با تولید مقادیر زیاد انرژی‌های تجدید شونده در خلال سال تامین و متوازن ساخت، اما تقاضای زیادی را در زیرساخت انرژی سنتی ملی در فصل زمستان که اوج مصرف است، تحمیل می‌کند.
ساختمان با مصرف انرژی صفر
عایق سازی بهینه
تولید انرژی اضافی
فناوری مصرف کم انرژی
مقدمه
ساختمان‌های کم مصرف معمولاً از مقادیر زیادی عایق سازی، پنجره‌های دو جداره، نفوذ هوای اندک و تهویه و بازیابی گرمایی برای کمتر کردن انرژی مصرفی سرمایش و گرمایش سود می‌برند. این ساختمان ممکن است از تکنیک‌های طراحی خورشیدی کنش پذیر با تکنیک‌های خورشیدی کنش گر استفاده کنند. این منازل ممکن است از فناوری‌های چرخهٔ گرمایی آب داغ برای بازیابی گرما از آب داغ دوش یا ظرف شویی‌ها بهره ببرند. مصرف انرژی روشنایی و متفرقه با روشنایی فلوئورسنت و دستگاه‌های کارآمد کم مصرف تامین میشود. سایند هوا، آگاهی بیشتری دربارهٔ کارآمدی فزایندهٔ انرژی ساختمان فراهم می‌کند. منازل کنش پذیر لازم است به کل میزان تغییر هوای ساختمان بیش از 6/0 ac/hr تحت آزمون افزایش و کاهش تعمدی فشار هوا در دست کم 50 p بیشتر نباشد، برسند. ویژگی مهم ساختمان‌های فوق کم مصرف اهمیت فزایندهٔ اتلاف گرما از طریق اتصال گرمایی خطی درون سازه است. عدم حذف مسیرهای گرمایی از سطوح گرم به سرد (اتصالات) شرایطی را برای ایجاد چگالش بینابینی درون سازه بوجود می‌آورد و به طور بالقوه به مشکلات جدی اعم از رشد قرچ و پوسیدگی منجر میشود. نفوذی نزدیک به صفراز طریق پایه‌های ساختمان تلف میشود و به جابجایی هوا نیز برای خشک شدن سازه نمی‌توان متکی بود و یک تحلیل خطر چگالش کامل با تمام جزئیات توصیه می‌گردد.
پیشرفت‌هایی در گرمایش، سرمایش، تهویه و گرمایش آب
یخچال جذبی
گرمایش خورشیدی زمین گرمایی سالیانه
لوله‌های خنک‌کنندهٔ زمینی
لولهٔ گرمایش زمین گرمایی
تهویهٔ بازیابی گرما
بازیافت گرمای آب داغ مصرفی
سرمایش کنش پذیر
گرمای تجدید شونده
ذخیره‌سازی انرژی گرمایی فصلی (stes)
تهویه هوای خورشیدی
آب گرم خورشیدی
لوازم خورشیدی
طراحی و دورنمای انرژی خورشیدی کنش پذیر
طراحی ساختمان خورشیدی کنش پذیر و منظره سازی با انرژی کافی از خانهٔ کم مصرف در صرفه جویی انرژی پشتیبانی می‌کند و توانایی یکپارچه کردن همسایگان و محیط زیست را دارد. با پیگیری تکنیک‌های ساختمان خورشیدی کنش پذیر، در نقاطی که امکانپذیر است، با هم به شکل مجوعه در می‌آیند تا از واحد سطح کاسته شود و پنجره‌های اصل به سمت خط استوا- جنوب در نیمکرهٔ شمالی و پنجره‌هایی به سمت شمال در نیمکرهٔ جنوبی برای به حداکثر رساندن دسترسی به انرژی خورشیدی کنش پذیر طراحی شوند. با این حال مصرف انرژی خورشیدی بدست آمده، به ویژه در مناطق آب و هوایی معتدل برای به حداقل رساندن نیازهای کلی انرژی منزل انتخاب دوم به شمار می‌رود. در مناطق آب و هوایی که نیاز به کاهش انرژی گرمایی خورشیدی تابستان است، اعم از منابع مستقیم یا بازتابشی، می‌توان این کار را با Brise Soleil , درختان، سایبان‌های پیوسته با درختان تاک، باغ‌های عمودی، سقف‌های سبز، و تکنیک‌های دیگر تعدیل نمود. منازل کم مصرف را می‌توان از مواد چگال یا سبک وزن ساخت اما جرم داخلی گرمایی معمولاً هماهنگ با کاهش دما در اوج گرمای تابستان است و دماهای زمستان راثابت نگاه می‌دارد و از گرمای زیاد در بهار یا پاییز پیش از آن که سایه‌های بلند زاویهٔ خورشید در میانهٔ روز روی دیوار هستند و از پنجره نفوذ می‌کنند، پیشگیری می‌کند. رنگ دیوار خارجی تا جایی که سطح اجازه می‌دهد، به منظور بازتاب یا جذب بستگی به دمای محیط بیرون دارد. استفاده از درختان برگ ریز یا گیاهان چسبنده یا بستن شاخه‌های تاک می‌تواند در مناطق آب و هوایی و نه در دماهای بسیار زیاد کمک کننده باشد.
منظره سازی معقول
معماری مناظر قابل دوام
فضای سبز قابل دوام
دارای قابلیت جذب آب باران
حفظ آب
روشنایی و لوازم برقی
برای به حداقل رساندن کل مصرف انرژی، بسیاری از تکنیک‌های روشنایی روز کنش گر و کنش پذیر نخستین راه حل روشنایی روز پر کاربرد هستند. برای روزهای کم نور، فضاهای کم نور و شب هنگام، استفاده از طراحی روشنایی خلاقانهٔ کافی با منابع انرژی کم مانند لامپهای ترکیبی فلوئورسنت با ولتاژ استاندارد و روشنایی جامد با لامپهای LED (دیود گسیل کنندهٔ نور)، لامپهای LED ارگانیک و دیود گسیل نور ارگانیک (دیودهای پلیمری گسیل کنندهٔ نور)، حباب هاب برقی کم ولتاژ، هالیدهای فلزی ترکیبی و لامپهای زنون و هالوژن مناسب است. روشنایی خورشیدی بیرونی، امنیت و روشنایی مناظربا باتری‌های فتوولتائیک در هر اسبابی یا اتصال به یک سیستم مرکزی پانل خورشیدی برای نیازهای باغ‌ها و فضاهای باز در دسترس هستند. سیستم‌های کم ولتاژ را می‌توان برای روشنایی‌های بیشتر کنترل شده یا مستقل مورد استفاده قرار داد که برق کمتری نسبت به لامپ‌ها و لوازم معمولی برقی مصرف می‌کنند. لامپهای زمان دار، حساس به حرکت و حس گرهای نور طبیعی از مصرف انرژی می‌کاهند و جلوگیری از آلودگی نوری برای تنظیم فضای منزل مهم است. محصولات مصرفی و لوازم خانگی که تحت آزمون‌های مصرف انرژی قرار گرفته‌اند و برچسب مصرف کم انرژی دریافت کرده‌اند، برای مصرف در منازل مناسب هستند. برچسب انرژی ستاره و انرژی اقتصادی مثال‌هایی از این دست هستند.
روشنایی کم مصرف
پنجره‌ها
روشنایی
حفظ و صرفه جویی انرژی
انرژی جایگزین
ویلا (ساختمان)
ویلا به ساختمانی گفته میشود که در تعریف امروزه از چهار طرف به بیرون نما داشته باشد و معمولا آن را در اطراف شهرها یا در ییلاق‌ها می‌سازند. البته در بعضی از کشورها قوانین ساخت و ساز به شهروندان اجازه ساخت ویلا در داخل شهر را می‌دهد و خانه‌های مسکونی به صورت ویلایی ساخته می‌شوند.
تاریخچه
ساخت ویلاها از جمهوری روم باستان شروع شد و در آن زمان ساختمان‌های ارزشمند افراد طبقه بالای اجتماع به صورت ویلا در محوطه‌ها یا باغ‌های وسیع ساخته می‌شدند که بعد از فروپاشی امپراتوری روم توسط کلسیا کاربریشان تغییر کرد و به صورت صومعه استفاده می‌شدند و در قرون وسطی بعد از تعمیر و تغییراتی دوباره به صورت ساختمان‌های اشرافی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
ایران
در ایران در فرهنگ عامه معمولا به خانه‌هایی که نمای چهار طرف داشته باشند یا سقف شیب‌دار داشته باشند خانه‌های ویلایی گفته میشود و در شمال ایران به خاطر اقلیم مرطوب اکثر خانه‌ها به صورت ویلایی ساخته می‌شدند و با گسترش شهرها از تعداد ویلاها در مراکز شهرها کاسته شد ولی در حومه و شهرک‌های ویلاها به چشم می‌خورند.
ساختمان
ساختِمان سازهای است که برای سکونت و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته میشود که محیط را به دو بخش بیرون و درون تقسیم می‌کند. ساختمان‌هایی که از نظر بلندا از اندازه مشخصی بلندتر باشند ساختمان‌های بلندمرتبه گفته میشود. در ایران ساختمان بلندمرتبه طبق مصوبه سال ۱۳۷۷ شورای عالی شهرسازی و معماری به ساختمان‌های بالاتر از شش طبقه گفته میشود.ساختمان‌های بسیار بلند نیز اصطلاحاً آسمانخراش یا برج نامیده می‌شوند.به ساختمان‌های بزرگ و باارزش قدیمی بیشتر عِمارَت گفته میشود.
انواع ساختمان
در معنای کلی هر سازهای را می‌توان ساختمان نامید، در اینجا منظور از ساختمان بناهای ساخته شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و ...) می‌باشد.
اصولا ساختمان را از لحاظ مصالح مصرفی و نوع کاربرد آن می‌توان به دو دسته تقسیم نمود.
انواع ساختمان از لحاظ سازه
ساختمان‌های بتنی
ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد.
در این نوع ساختمان، سقفها به وسیله تاوه (دال)های بتنی پوشیده میشود، و یا از سقف‌های تیرچه بلوک و یا سایر سقف‌های پیش ساخته استفاده میشود.
برای ساخت دیوارهای جدا کننده (پارتیشن‌ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه‌ای، آجر ماشینی سوراخ دار، آجر معمولی فشاری، فوم استاندارد ضد حریق، تیغه گچی و یا چوب استفاده شود.
همچنین ممکن است از دیوارهای بتن آرمه هم استفاده شود که در این صورت نوع این دیوارها دیوار برشی می‌باشد.
در این نوع ساختمان برای ساخت شاه تیرها و ستون‌ها از بتن آرمه (بتن مسلح) استفاده میشود.
ساختمان‌های فلزی
در این نوع ساختمان‌ها برای ساختن ستون‌ها و پل‌ها از پروفیل‌های فولادی استفاده میشود.
در ایران معمولاً برای ساختن ستون‌ها از تیر آهن‌های I دوبل و یا بال پهن‌های تکی استفاده می‌نمایند.
برای اتصالات از نبشی-تسمه و برا س ل سیب ی زیر ستون‌ها از صفحه فولادی (بیس پلیت) استفاده میشود و معمولاً دو قطعه را به وسیله جوش به هم متصل می‌نمایند (استفاده از پرچ یا پیچ و مهره نیز متداول است).
در این نوع ساختمان برای مقابله با زلزله از باد بندهای فلزی استفاده می شود.
ساختمان‌های آجری
برای ساختمان‌های کوچک که از 2 طبقه تجاوز نمی‌نمایند می‌توان از این نوع ساختمان استفاده نمود.
اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها آجری بوده و برای ساختن سقفها در ایران معمولاً از پروفیل‌های فولادیI و آجر به صورت طاق ضربی استفاده می‌گردد؛ و یا از سقف تیرچه و بلوک استفاده میشود.
در این نوع ساختمان برای مقابله با نیروهای جانبی (نظیر زلزله) باید حتماً از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقفها استفاده شود؛ همچنین در ساختمان‌های آجری معمولاً دیوارهای حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می‌گیرند و اغلب پارتیشن‌ها نیز همین دیوارهای حمال می‌باشند.
حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از ۳۵ سانتی متر کمتر باشد.
ساختمان‌های خشتی و گلی
اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها از خشت خام و گل می‌باشد و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی‌کند و در مقابل نیروهای جانبی همانند زلزله به هیچ وجه مقاومت نمی‌نمایند.
ساختمان‌های چوبی
این نوع ساختمان‌ها در مناطقی که چوب با قیمت ارزان در دسترس است ساخته می‌شوند،مانند شهرهای جنوبی کشور اتریش، بعضی ایالت‌های کشور آمریکا و ...
ساختمان‌های چوبی در ایران به علت کمبود منابع کمتر ساخته میشود.
ساختمان‌های ترکیبی
ممکن است ساختمانی از دو یا چند نوع از انواع فوق ساخته شود مانند ساختمان‌های فلزی-بتنی و یا فلزی-آجری و ... .
انواع ساختمان از لحاظ نوع کاربرد
ساختمان‌ها از لحاظ کاربرد به انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری، بیمارستان‌ها، انبارها، مدارس و مکان‌های عمومی مانند باشگاه‌ها و ورزشگاه‌ها و ... تقسیم میشود.
ساختمان‌سازی
ساختمان‌سازی معمولاً فرایندی زمان‌بر بوده‌است، اما در دهه‌های اخیر با استفاده از قطعات پیش‌ساخته می‌توان ساخت ساختمان‌ها را سریع‌تر به پایان رساند.
آسمانخراش
آسمانخراش (به انگلیسی: Skyscraper) به یک ساختمان بسیار بلند که طبقات آن هر یک پس از دیگری قابل اقامت باشند آسمانخراش یا ساختمان بلندمرتبه گفته میشود. در فارسی در دهه اخیر واژه برج نیز برای اشاره به این مفهوم کاربرد یافته‌است.
هرچند برای تعریف آسمانخراش استانداردی رسمی در دست نیست اما بلندای دست کم ۱۵۰ متر به عنوان معیار تعریف آسمانخراش‌ها بکار می‌رود.
واژه آسمانخراش فارسی یک گرته‌برداری از واژه skyscraper انگلیسی است. این واژه نخستین بار در اواخر سده نوزدهم برای ساختمان‌های بلند شهر نیویورک آمریکا بکار رفت. بعدها تاریخنگاران معماری از کاربرد این واژه برای ساختمان‌های بلند آجری خودداری کرده و آن را تنها در مورد ساختمان‌های بلندمرتبه با اسکلت فولادی بکار بردند.
هزینه ساخت
واقعیت مهم و غیر قابل انکار بلند مرتبه سازی، هزینه های بسیار گزاف و سرسام آور آن است. این هزینه ها تنها مختص ساختمان های بیش از ٢٠٠ متر نبوده و حتی در یک ساختمان ۴ طبقه نیز مشاهده می شود. اما هنگامی که ساختمانی با ارتفاعی بیش از ٢٠٠ متر یا ۴٠٠ متر ساخته می شود صحبت از مسایل تجربه نشده و مقیاس های بسیار بزرگ است. هزینه های این پروژه ها تنها محدود به مصالح یا موارد فنی نبوده و در دوران اجرا مسائل پیش بینی نشده بسیاری وجود دارد. به همه این هزینه ها یک فاکتور مهم دیگر هم اضافه می شود: ”هزینه نگهداری” که بار سنگین مالی دیگری را تحمیل می کند. این ساخت و سازها غالبا توسط دولت ها انجام می شود.
علت ساخت آسمان خراش (برج) ها
مهم ترین دلایل ساخت برج هایی با این ارتفاع این طور ذکر می شوند:
کاربری
یکی از مهم ترین دلایلی که برای برخی از برج های بلند مرتبه بیان می شود تامین کاربری هایی عمومی یا خصوصی است.
مسکونی
واضح است که تامین کاربری مسکونی با هزینه هایی سرسام آور عقلانی نیست مگر در شرایطی خاص. شرایطی مانند کمبود شدید زمین در کشورهایی کوچک و متراکم یا جزیره ای مانند کره یا ژاپن. یا ایجاد شرایط خاصی برای برج جهت دربرگرفتن حجم بسیار عظیمی از جمعیت. که طبعا موجب هرمی تر شدن برج و اشغال محدوده بیشتری از زمین می شود. این قبیل طرح ها تنها در حد ارائه پیشنهاد مطرح شده است. با این وجود هنوز تجربه اجتماعی این چنینی وجود ندارد و عملا ریسک بزرگی برای هر کشوری محسوب می شود. البته لازم به ذکر است هزینه های اجرایی چنین پروژه ای بسیار گزاف خواهد بود. نتیجه گیری آن که عملا توجیه مسکونی برای این ساختمان ها منطقی نیست. و تنها یک برج از ۲۰ برج بلند مرتبه دنیا مسکونی است.
مخابراتی
احتمالا بدترین کاربری در بین توجیهات مختلف برای این ساختمان های هزینه بر تلقی شوند. برج مخابراتی قاعدتا درآمد زایی خاصی ندارد. به علاوه می توان با مکان یابی مناسب و سازه هایی به مراتب کم هزینه تر(دکل یا …) همان کارایی را ایجاد نمود. چنین سرمایه گذاری “سخاوت مندانه ای” برای یک برج مخابراتی فقط در شرایطی خاص عقلانی به نظر می رسد. شرایطی جزیره ای یا شهرهای مسطح بدون ارتفاعات یا کاربری خاص نظامی. این مساله وقتی بغرنج تر میشود که عملا با پیشرفت فناوری نیاز به تجهیزات در ارتفاع بالا کمتر می شود. حتی ممکن است در طول دوره ساخت این گونه برج ها ضرورت آنها از بین برود.
اداری-تجاری-اقامتی
این سه کاربری مقرون به صرفه ترین حالت برای برج ها است. اغلب طبقات یا اتاق های این برج ها به شرکت های تجاری یا بانک ها فروخته می شود. و یا به هتل ها واگذار می شود تا از نمای خاص طبقات بالایی عایدی کسب کنند. به این وسیله حجم مهمی از هزینه ها جبران خواهد شد. البته به شرط گذشت زمان و ارتفاع معقول برج (متوسط و پایین تر) . اما در خصوص برج های مرتفع نمی توان با قاطعیت گفت این کاربری ها از پس هزینه ها برخواهند آمد. به هر حال الزاما باید یک دوره زمانی را برای سود دهی مشخص کرد. یعنی برای جبران هزینه ها از طریق فروش یا اجاره باید زمان سپری شود، که این خود ممکن است در شرایط اقتصادی خاص ضرری مضاعف محسوب شود.
درنتیجه می توان گفت بطور کلی جز در موارد خاص کاربری دلیلی اصلی و قانع کننده برای ساخت این برج ها نیست. با وجود تامین مالی از کاربری های تجاری-اداری-اقامتی نمی توان با یقین این کاربری ها را دلیل موجه ساخت دانست. این کاربری ها معمولا می توانند اهداف ثانویه ای در کنار دلیل اصلی تلقی شوند.
نشانه شهری
یکی دیگر از مرسوم ترین دلایل ، ساخت یک “نشانه شهری” است. این لغت دو مفهوم کلی را متبادر می کند. اول به معنای بنایی هویت بخش،غرور آفرین و نمادی برای شهر و دوم به معنای نشانی که بتوان با آن موقعیت سنجی کرد یا به زبان ساده تر آدرس داد.
هویت،غرور،نماد
بسیاری از این بناها پس از اتمام به نماد شهر تبدیل شده و اگر طراحی خوبی داشته باشند شاید بتوانند پس از چند دهه هویت بخش هم باشند. اما در این باره تردید هایی نیز وجود دارد. چرا که ساخت یک برج ٣٠٠ متری تنها روش هویت سازی نیست. هویت سازی فرایند بسیار پیچیده ایست و احتمال این که یک برج به هویت یک شهر تبدیل شود قطعی نیست. اما بیشتر برج های مرتفع به نمادهای شهرشان تبدیل شده اند. اما از سوی دیگر بسیاری از نمادهای شهری ارتفاع زیادی ندارند. اوپرای سیدنی، کلیسای سن پیتر، مجسمه آزادی، آکروپولیس و … درغرب و مساجد جامع و عالی قاپو و از همه مهمتر میدان نقش جهان نمادهایی جهانی کم ارتفاع هستند که غالبا هویت بخش و غرورآفرین نیز هستند.
نتیجه آنکه هرچند برج سازی نمادسازی است اما روش های دیگری هم برای نمادسازی وجود دارد که با هزینه هایی به مراتب کمتر انجام می شوند. البته واضح است که نماد سازی خود نشانی است بر بی نمادی و عقبه ضعیف تاریخی. به هر حال صرف این همه هزینه برای نمادسازی عقلانی نیست و دلیل فرعی محسوب می شود.
جذب گردشگر
شاید موفقترین نمونه در این زمینه برج های دوقلو پتروناس در مالزی باشد. این برج ها که در سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ بلندترین برج های جهان بودند یکی از دلایل اصلی جذب گردشگر برای مالزی شدند. هرچند طراحی خاص سزار پلی و مانورهای تبلیغاتی مختلف مثل فیلم ماموریت غیر ممکن بی تاثیر نبودند اما همین لقب “بلندترین” کافی بود تا گردشگرها را به مالزی بکشاند. اما نکته جالب اینکه همان برج امروز در رتبه ٢٧ جهان است! و تنها پس از چند سال این لقب را از دست داد. امروزه با فشردگی رقابت، ریسک باقی ماندن در صدر به کمتر از دو سه سال رسیده است. عملا جذب گردشگر با لقب “ترین” احتمال کمی دارد.
پشتوانه فلسفی
مهم ترین دلیل ساخت آسمان خراش ها در غرب و اوج گرفتن روند بلندمرتبه سازی ظهور مدرنیسم بود. در این باره شباهت هایی بین آسمان خراش های مدرن و برج بابل وجود دارد. این همان نیت اصلی و جوهره برج سازی است:”قدرت نمایی”. از این روست که برج سازی در هیچ کجا مانند آمریکا رشد نکرد. متروپلیس جدید تحقق یوتوپیا بود. موج برج سازی بخصوص در نیویورک که مساله کمبود اراضی راهش را هموارتر می کرد، سراسر آمریکا را در نوردید و رشک و رقابت همسایگان تمدنی را برانگیخت. لندن، پاریس، فرانکفورت و دیگر دولت های اروپایی با همین رویکرد اما با چاشنی رقابت اقدام به ساخت برج ها نمودند. به بیان دیگر انگیزه فتح آسمان کم کم به رقابتی برای اثبات توانایی بین دولت ها تبدیل می شد.لازم به ذکر است برج سازی تنها یک جنبه از برتری جویی مدرنیسم در غرب است. پل سازی ، تونل سازی،اتوبان سازی عرصه های دیگر سرمستی انسان بود. بلندترین، طولانی ترین، سریع ترین، بیشترین، اولین، بزرگترین و هزاران “ترین” دیگر کلمات پرتکرار دوران مدرنیسم اند.
امروز با افول دوران مدرنیسم ساخت آسمان خراش ها در آمریکا نیز به سردی گراییده است. از بیست برج بلند ۲۰۲۰ ده برج در چین، پنج برج در خاورمیانه، چهار برج در باقی آسیا، تنها یک برج در آمریکا قرار دارد. برج شارد در لندن به عنوان بلندترین برج اروپا در رتبه ۵۶ دنیا قرار دارد. آمریکایی که در ۱۹۸۰ همه صد برج را در خود داشت در ۲۰۱۲ به ۲۴ برج رسیده است و چین به تنهایی با ۴۵ برج و خاورمیانه با ۲۷ برج میدان دارند. اگرچه پشتوانه فلسفی مدرنیسم در غرب علت اصلی این ساخت و ساز ها بوده است اما در شرق علت اصلی نیست. بعضی از این کشورها حتی توان و تکنیک لازم را هم ندارند وپروژه ها توسط شرکت های خارجی انجام می شوند. در واقع مهم ترین دلیل ساخت آسمان خراش های بسیار بلند در این کشور ها تلاش برای شباهت به همتایان غربی است.
keywords : نی تالک،سایت نی تالک،مقالات نی تالک
یک خانه مکانی است برای استراحت کردن، زندگی کردن و آسودن. در این مکان معمولاً یک فرد و یا یک گروه که گاه تشکیل یک خانواده را می‌دهند زندگی می‌کنند و وسایل خود را در آن نگهداری می‌کنند. در فرهنگ سنتی و عامه ایرانی گاه از اصطلاح «چهار دیواری» به جای خانه استفاده میشود.
خانه‌های جدید شامل سرویس‌های بهداشتی و امکانات تهیه غذا نیز هستند اما در برخی مناطق همچنان برخی اقوام دارای خانه‌هایی هستند که پیشرفت نکرده، از امکانات رفاهی و یا حتی مکان ثابتی برخوردار نیست. چادرنشینی یکی از انواع این نوع زندگی است.
خانه معمولاً خصوصی‌ترین ملک یک فرد یا یک گروه (گاه خانواده) در اجتماع است که از امنیت و حریمی مشخص و ویژه برخوردار است.
امروزه به دلیل کمبود زمین در شهرها خانه‌ها بیشتر به صورت آپارتمان ساخته می‌شوند.
طبقه بندی
خانه‌ها انواع گوناگونی دارند که می‌توان از جهات گوناگونی آنها را طبقه بندی گرد.
چند نمونه از این طبقه بندی‌ها در زیر می‌آید:
از دیدگاه مصالح ساختمانی
خانه چوبی
خانه گلی
خانه خشتی
خانه سیمانی
خانه فلزی
خانه چادری
خانه برفی
از دیدگاه ساختمان سازی
خانه ویلایی
خانه آپارتمانی
خانه روی آب
همان‌طور که به‌کارگیری برخی موارد در ساخت بناها می‌تواند از آسیب آنها در برابر زلزله جلوگیری کند، شاید بتوان راه‌هایی برای ایجاد ساختمان‌هایی مقاوم در برابر سیلاب ساخت. یکی از شیوه‌ها برای ساخت خانه‌های مقاوم در برابر سیلاب یا بالا آمدن سطح آب، ایجاد ساختمان‌هایی است که به شکلی هماهنگ با سطح آب محیط بالا می‌روند.
ساختار و نحوه کار
خانه‌های شناور ساختاری بتونی دارند که روی یک سازه شناور قرار گرفته‌اند. این سازه شناور درست همانند پل‌های موقت نظامی است که در طی عملیات نظامی و در مواردی که باید بسرعت نیروها و ماشین آلات سبک و سنگین را از روی آب جابه‌جا کرد به کار برده می‌شوند.
این سازه شناور به صورت عادی و وقتی از سیلاب خبری نیست کف ساختمان محسوب میشود و به این ترتیب نمی‌توان تفاوتی بین این خانه‌ها و خانه‌های معمولی دید، اما با بالا آمدن آب، این سازه روی آب شناور شده و کل ساختمان قرار گرفته روی آن را بالا می‌برد. البته قرار نیست این خانه همانند یک قایق در آب شناور باشد یا اینکه با حرکت آب بشدت تکان بخورد، به همین دلیل در مرکز این خانه دو ستون بسیار بزرگ مستحکم قرار دارد که موقعیت خانه را ثابت نگه می‌دارد. همچنین وقتی سیلاب فروکش کرد، برای این دو ستون مرکزی اصلی، خانه به آرامی به موقعیت اولیه خود برمی‌گردد.
خانه سبز (معماری)
خانه سبز(به انگلیسی: Green home)، خانه‌ای ست که به گونه‌ای طراحی شده است که با محیط زیست سازگار و پایدار است و درعین حال بر تأثیر استفاده از "انرژی، آب، و مصالح ساختمانی" متمرکز است.
اجزاء تشکیل دهنده
اجزای تشکلیل دهنده خانه سبز در سطح جهانی مورد توافق نیست. درآنجا استانداردهای ملی در خصوص اجزای تشکیل دهنده یک بازسازی سبز فراتر از گواهی نامه غیر انتفاعی وجود ندارد. به طور کلی، خانه سبز خانه‌ای ست که به منظور حفظ و نگهداری" انرژی یا آب، بهبود کیفیت هوای داخلی ساختمان؛ استفاده ازمواد پایدار، بازیافتی یا استفاده شده؛ و تولید زباله کمتر در فرایند" ساخته یا بازسازی شده شده است. این امر ممکن است شامل خرید وسایل انرژی کارآمد و یا استفاده از مواد ومصالح ساختمانی خاصی باشد که در حفظ هوای سرد و گرم در داخل ساختار کارآمد تر می‌باشند.
تاریخچه
اصل عمدهٔ مدرن که موجب پیدایش جنبش ساخت و ساز سبز شد در دهه ۱۹۷۰ پس ازاینکه قیمت نفت شدیداً شروع به افزایش پیدا کرد آغاز شد. در پاسخ، محققان شروع به جستجو برای فرایندهایی با انرژی بهینه کردند، که احیاء جنبش زیست محیطی اخیر را به دنبال داشت. در دهه ۱۹۹۰ بسیاری از سازمان‌های مختلف به ترویج ساختمان‌های سبز و همچنین بهبود دانش و آگاهی مصرف کنندگان اختصاص داده شده بودند، تا آنها بتوانند از خانه‌های سبز بیشتری بهره‌مند شوند. انجمن مقررات بین‌المللی و انجمن ملی سازندگان خانه سبزدر سال ۲۰۰۶ به منظور ایجاد یک "استاندارد ساختمان خانه سبز داوطلبانه" تشریفات اداری را آغاز کردند.
فرمان قانون سیاست انرژی در سال ۲۰۰۵ قانونی شد که موجب کاهش مالیات مالکانی میشود که می‌توانند استفاده از تغییرات کارآمد انرژی، همچون صفحات خورشیدی و دیگر وسایل انرژی خورشیدی را در خانه هایشان نشان دهند.
در مارس سال ۲۰۰۷، بانک نیوزیلند " اولین بانک نیوزیلند بود که وام خانه سبز را عرضه کرد.
گواهی نامه‌ها
انواع مختلفی از گواهی نامه‌ها در سطح جهانی وجود دارند که یک خانه را به عنوان خانه سبز اعلام می‌دارند. انجمن ساخت و ساز سبز ایالات متحده آمریکا نمونه‌ای از یک نوع سازمان است که گواهی نامه خانه سبز را صادر می‌کند.گواهی نامه این سازمان تحت عنوان رهبری در طراحی انرژی و محیط زیست صادر میشود. فاکتورهایی که این سازمان در سیستم گواهی نامه خود در نظر می‌گیرد شامل" مکان سایت، استفاده از انرژی و آب، تلفیق ساختمان سالم تر و مواد عایق، بازیافت، استفاده از انرژی تجدیدپذیر و حفظ منابع طبیعی" است.
در همین دوران انجمن ملی سازندگان خانه نیز به طور مستقل راهنمایی‌های ساخت خانه سبز مدل را در ضمن تعدادی از دیگر برنامه‌های کاربردی مختلف به عنوان یک نوع گواهی نامه صادر کرد .
خانمان
سرپناه یا خانمان، مکانی است برای استراحت کردن، زندگی کردن و آسودن، یک سرپناه می‌تواند یک خانه، آپارتمان و یا هر سازهای دیگر همچون یک چادر باشد.
بی‌خانمان
بی‌خانمان به اشخاصی گفته‌می‌شود که با دشوارهایی از جمله اعتیاد، طلاق، بحران‌های اقتصادی روبرو هستند، آنها جوامعی منحصر به فرد برای خود درست می‌کنند و علاقه‌ای نیز به ترک این جوامع نشان نمی‌دهند،همچنین امروزه به تعداد افراد مجردی که بی خانمان می‌شوند، نیز افزوده شده است.
در بین این افراد بی‌خانمان کارتن خواب، متکدیان، افرادی با بیماری روحی روانی و معلولیت وجود دارند.بیشتر سالمندان بی خانمان نیز افرادی هستند که خانواده هایشان به دلیل مشکلات اقتصادی از نگهداری آنها سر باز می‌زنند.
گاراژ
گاراژ (از فرانسوی garage) به معنی جایی سرپوشیده یا دربسته است که برای پارک کردن خودرو، موتورسیکلت یا دیگر وسائط نقلیه بکار می‌رود. بسیاری از خانه‌ها و ساختمان‌ها معمولاً دارای مکانی برای این منظور به نام گاراژ هستند.
واژه گاراژ وامواژه‌ای است از زبان فرانسه و معنای واژگانی (لغوی) آن «ایستادن» است. گاراژی که از دوسو باز باشد را یک سایه‌بان خودرو (carport) می‌نامند.
خانه اشمینک
خانه اشمینک با ارائه مرحله مهمی در بسط مدرنیسم ارگانیک در انتهای مرحله اول کار حرفه ای شارون طراحی شد. زمین این پروژه در شهر لوبا آلمان، جنب کارخانه کارفرما پروژه بود و دارای دیدهایی به شمال، به دور از کارخانه و شیبی به سمت جاده در طول مرز شرقی بود که به یک شیب ملایم در محور شمالی–جنوبی ختم می شود. شرایط سایت، عوامل تعیین کننده طراحی بودند.
هانس شارون بر این عقیده بود که فرم و فضای معماری باید از نیازهای کارفرما و ویژگی های سایت خود نشات بگیرد. او ساختمان را به عنوان ارگانیسمی که رشد کرده و محیط فیزیکی و عملکردی خود را اشغال می کند می دانست.
شارون تصمیم گرفت که فضاهای نشیمن اصلی خانه، هم از آفتاب و هم از این دید بهره مند شوند که باعث بوجود آمدن فرم باریک کشیده ای شد که دارای پنجره هایی در هر دو سمت با جهت گیری دقیق روبه شمال یا جنوب بودند. بنابراین خانه در زاویه ای نسبت به مرز شرقی قرار گرفت که به شارون امکان انجام یکی از کارهای مورد علاقه اش را داد: معرفی یک زاویه غیر قائمه در پلان (در این مورد زاویه ۲۶ درجه).همین زاویه است که چنین کیفیت پویایی به ساختمان داده است. هر دو انتهای شرقی و غربی خانه زاویه دار هستند؛ اما مهم تر از آنها پلکان اصلی است که مستقیماً از ورودی در یک تالار مرتفع بر می خیزد که آن هم زاویه دار طراحی شده. فرم این پلکان بصورت یک اشاره خوش آمدگو بوده که بازشو مربعی شکل بزرگی به سمت نشیمن را نشان می دهد. شارون کودکی خود را در بندر شلوغ برمرهاون آلمان سپری کرده بود و این امر شباهت زیاد خانه های اشمینک با کشتی را توجیه می کند. تراس ها عرشه کشتی هستند. حتی یک پنجره کشتی در دیوار کناری هال ورودی تعبیه شده است. در کارهای بعدی شارون پس از جنگ جهانی، زمینه طراحی دریایی کم اهمیت تر شده و روش طراحی ارگانیک به صورت جدی تری مطرح شد.
ساختمان کم مصرف
یکساختمان کم مصرف به هرنوعی از ساختمان اطلاق می‌گردد که طراحی، فناوری‌ها و مصالح ساختمانی مصرفی آن از کارمایهٔ کمتری از هر منبعی نسبت به یک خانهٔ سنتی یا خانه‌های معمول کنونی استفاده می‌کند. در تجربهٔ طراحی و معماری معقول در ساختمان کم مصرف، منظره سازی با انرژی کافی در خانه‌های کم مصرف اغلب از تکنیک‌های طراحی ساختمان کنشگر و کنش پذیر خورشیدی بهره می‌برند و از مولفه‌هایی برای کاهش مصرف انرژی استفاده می‌کنند.
کاربرد کلی
معنای اصطلاح خانهٔ کم مصرف در طول زمان تغییر کرده است، اما در اروپا بطور کلی به خانه‌ای اطلاق میشود که در حدود نیمی از استانداردهای کم مصرف آلمان یا سوئد را مصرف کند که برای گرمایش فضا استفاده میشود که معمولاً در دامنهٔ ۳۰ تا ۲۰ کیلووات ساعت/متر مربع آمپر قرار می‌گیرد. برای مصرف کمتر از این مقدار اصطلاح فوق کم مصرف بکار می‌رود. این اصطلاح همچنین به هر مسکنی که مصرف انرژی آن کمتر از استانداردهای خواسته شده از سوی کدهای ساختمان کنونی باشد، گفته میشود. به دلیل این که استانداردهای ملی به نحو چشمگیری در سرتاسر جهان متفاوت هستند، پیشرفت‌های مصرف کم انرژی در کشوری ممکن است نیازهای عملی را در کشور دیگر مرتفع ننماید.
استانداردهای ملی
در برخی کشورها این اصطلاح به یک استاندارد خاص ساختمان مربوط میشود. این استانداردها بطور ویژه به دنبال محدود کردن مصرف انرژی برای گرمایش فضا هستند، زیرا در بسیاری از مناطق آب و هوایی مصرف زیاد انرژی را نشان می‌دهد. مصرف سایر انرژی‌ها را نیز می‌توان قاعده مند کرد. تاریخچهٔ طراحی ساختمان خورشیدی کنش پذیر (غیر فعال) یک نگاه بین‌المللی به شکل پیشرفت و استانداردهای ساختمان کم مصرف ارائه می‌دهد.
اروپا
یک خانه کم مصرف در آلمان دارای محدوده‌ای معادل با ۷ لیتر روغن گرمایشی برای متر مربع اتاق برای گرمایش فضا سالانه ۵۰ کیلووات ساعت /متر مربع آمپر دارد. در سوئیس این اصطلاح در رابطه با استاندارد MINERGIE (42 کیلووات ساعت /مترمربع آمپر یا Btu/ft²/yr 13300 یا minergie –p بکار می‌رود. استاندارد فوق کم مصرف آلمان در قیاس با اتخاذ روش کنونی در سایر کشورهای اروپایی، دارای بیشترین میزان گرمایش فضا به مقدار kWh/m²a/year 15یا Btu/ft/yr 755/4 می‌باشد. یک منزل کنش پذیر ۱۰- در حال ساخت در ایرلند دارای PHPP با ارزیابی مستقل به میزان kW/m²/year 5/9 است. شکل ساخت آن نیز موضوع انرژی تعیین شده را بعهده دارد که به نحو چشمگیری چرخهٔ دی اکسیدهای کربن آزاد شده را حتی با منازل کم مصرف منحرف می‌کند.
امریکای شمالی
در ایالات متحده امریکا، برنامهٔ ستارهٔ انرژی بزرگترین برنامه‌ای است که منازل و مصالح مصرفی کم مصرف را تعریف می‌کند. منازلی که گواهینامهٔ ستارهٔ انرژی را دریافت می‌کنند، دست کم ۱۵٪ کمتر از استانداردهای ساخت منازل جدید تحت نظارت کد بین‌المللی مسکن، انرژی صرف می‌کنند، با این حال این منازل عموماً به ۲۰ تا ۳۰ درصد صرفه جویی دست می‌یابند. علاوه بر این، دپارتمان انرژی ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ برنامه‌ای را با هدف اشاعهٔ ساخت و ساز منازلی با کاربری انرژی صفر در سراسر ایالات متحده راه‌اندازی کرده است. هم اکنون سازنده‌های مشارکتی در صدد ساخت منازل جدیدی هستند که به ۳۰٪ صرفه جویی در مقیاس درجه بندی مصرف انرژی یک خانه برسند.
ساختمان‌های با مصرف انرژی صفر و انرژی اضافه
فراتر از ساختمان‌های فوق کم مصرف که بطور میانگین در یک دورهٔ یک ساله مصرف می‌کنند، هیچ گزارشی از ساختمان‌های با مصرف انرژی صفر و یا آنهایی که انرژی اضافه تولید می‌کنند، دریافت نشده است که ساخته شده یا در حال ساخت باشد. این امر می‌تواند با ترکیبی از فناوری‌های صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از منابع انرژی تجدید شونده محقق شود. با این حال، با فقدان استانداردهای مشخص شده، ترکیب بین اینها و در نتیجهٔ مقدار مصرف انرژی و تاثیر زیست محیطی ساختمان می‌تواند به نحو چشمگیری متفاوت باشد. در یک سمت این طیف، ساختمان‌هایی با گرمایش محیط فوق کم مصرف قرار دارند که به این ترتیب به مقادیر اندک انرژی ورودی حتی در زمستان نیاز دارند که به ایدهٔ ساختمان خودگردان نزدیک می‌شوند. در سمت دیگر این طیف، ساختمان‌هایی قرار دارند که تلاش‌های چندی برای کاهش مصرف گرمایش فضا و مقادیر زیاد انرژی وارده در زمستان صورت گرفته است. در حالیکه این امر را می‌توان با تولید مقادیر زیاد انرژی‌های تجدید شونده در خلال سال تامین و متوازن ساخت، اما تقاضای زیادی را در زیرساخت انرژی سنتی ملی در فصل زمستان که اوج مصرف است، تحمیل می‌کند.
ساختمان با مصرف انرژی صفر
عایق سازی بهینه
تولید انرژی اضافی
فناوری مصرف کم انرژی
مقدمه
ساختمان‌های کم مصرف معمولاً از مقادیر زیادی عایق سازی، پنجره‌های دو جداره، نفوذ هوای اندک و تهویه و بازیابی گرمایی برای کمتر کردن انرژی مصرفی سرمایش و گرمایش سود می‌برند. این ساختمان ممکن است از تکنیک‌های طراحی خورشیدی کنش پذیر با تکنیک‌های خورشیدی کنش گر استفاده کنند. این منازل ممکن است از فناوری‌های چرخهٔ گرمایی آب داغ برای بازیابی گرما از آب داغ دوش یا ظرف شویی‌ها بهره ببرند. مصرف انرژی روشنایی و متفرقه با روشنایی فلوئورسنت و دستگاه‌های کارآمد کم مصرف تامین میشود. سایند هوا، آگاهی بیشتری دربارهٔ کارآمدی فزایندهٔ انرژی ساختمان فراهم می‌کند. منازل کنش پذیر لازم است به کل میزان تغییر هوای ساختمان بیش از 6/0 ac/hr تحت آزمون افزایش و کاهش تعمدی فشار هوا در دست کم 50 p بیشتر نباشد، برسند. ویژگی مهم ساختمان‌های فوق کم مصرف اهمیت فزایندهٔ اتلاف گرما از طریق اتصال گرمایی خطی درون سازه است. عدم حذف مسیرهای گرمایی از سطوح گرم به سرد (اتصالات) شرایطی را برای ایجاد چگالش بینابینی درون سازه بوجود می‌آورد و به طور بالقوه به مشکلات جدی اعم از رشد قرچ و پوسیدگی منجر میشود. نفوذی نزدیک به صفراز طریق پایه‌های ساختمان تلف میشود و به جابجایی هوا نیز برای خشک شدن سازه نمی‌توان متکی بود و یک تحلیل خطر چگالش کامل با تمام جزئیات توصیه می‌گردد.
پیشرفت‌هایی در گرمایش، سرمایش، تهویه و گرمایش آب
یخچال جذبی
گرمایش خورشیدی زمین گرمایی سالیانه
لوله‌های خنک‌کنندهٔ زمینی
لولهٔ گرمایش زمین گرمایی
تهویهٔ بازیابی گرما
بازیافت گرمای آب داغ مصرفی
سرمایش کنش پذیر
گرمای تجدید شونده
ذخیره‌سازی انرژی گرمایی فصلی (stes)
تهویه هوای خورشیدی
آب گرم خورشیدی
لوازم خورشیدی
طراحی و دورنمای انرژی خورشیدی کنش پذیر
طراحی ساختمان خورشیدی کنش پذیر و منظره سازی با انرژی کافی از خانهٔ کم مصرف در صرفه جویی انرژی پشتیبانی می‌کند و توانایی یکپارچه کردن همسایگان و محیط زیست را دارد. با پیگیری تکنیک‌های ساختمان خورشیدی کنش پذیر، در نقاطی که امکانپذیر است، با هم به شکل مجوعه در می‌آیند تا از واحد سطح کاسته شود و پنجره‌های اصل به سمت خط استوا- جنوب در نیمکرهٔ شمالی و پنجره‌هایی به سمت شمال در نیمکرهٔ جنوبی برای به حداکثر رساندن دسترسی به انرژی خورشیدی کنش پذیر طراحی شوند. با این حال مصرف انرژی خورشیدی بدست آمده، به ویژه در مناطق آب و هوایی معتدل برای به حداقل رساندن نیازهای کلی انرژی منزل انتخاب دوم به شمار می‌رود. در مناطق آب و هوایی که نیاز به کاهش انرژی گرمایی خورشیدی تابستان است، اعم از منابع مستقیم یا بازتابشی، می‌توان این کار را با Brise Soleil , درختان، سایبان‌های پیوسته با درختان تاک، باغ‌های عمودی، سقف‌های سبز، و تکنیک‌های دیگر تعدیل نمود. منازل کم مصرف را می‌توان از مواد چگال یا سبک وزن ساخت اما جرم داخلی گرمایی معمولاً هماهنگ با کاهش دما در اوج گرمای تابستان است و دماهای زمستان راثابت نگاه می‌دارد و از گرمای زیاد در بهار یا پاییز پیش از آن که سایه‌های بلند زاویهٔ خورشید در میانهٔ روز روی دیوار هستند و از پنجره نفوذ می‌کنند، پیشگیری می‌کند. رنگ دیوار خارجی تا جایی که سطح اجازه می‌دهد، به منظور بازتاب یا جذب بستگی به دمای محیط بیرون دارد. استفاده از درختان برگ ریز یا گیاهان چسبنده یا بستن شاخه‌های تاک می‌تواند در مناطق آب و هوایی و نه در دماهای بسیار زیاد کمک کننده باشد.
منظره سازی معقول
معماری مناظر قابل دوام
فضای سبز قابل دوام
دارای قابلیت جذب آب باران
حفظ آب
روشنایی و لوازم برقی
برای به حداقل رساندن کل مصرف انرژی، بسیاری از تکنیک‌های روشنایی روز کنش گر و کنش پذیر نخستین راه حل روشنایی روز پر کاربرد هستند. برای روزهای کم نور، فضاهای کم نور و شب هنگام، استفاده از طراحی روشنایی خلاقانهٔ کافی با منابع انرژی کم مانند لامپهای ترکیبی فلوئورسنت با ولتاژ استاندارد و روشنایی جامد با لامپهای LED (دیود گسیل کنندهٔ نور)، لامپهای LED ارگانیک و دیود گسیل نور ارگانیک (دیودهای پلیمری گسیل کنندهٔ نور)، حباب هاب برقی کم ولتاژ، هالیدهای فلزی ترکیبی و لامپهای زنون و هالوژن مناسب است. روشنایی خورشیدی بیرونی، امنیت و روشنایی مناظربا باتری‌های فتوولتائیک در هر اسبابی یا اتصال به یک سیستم مرکزی پانل خورشیدی برای نیازهای باغ‌ها و فضاهای باز در دسترس هستند. سیستم‌های کم ولتاژ را می‌توان برای روشنایی‌های بیشتر کنترل شده یا مستقل مورد استفاده قرار داد که برق کمتری نسبت به لامپ‌ها و لوازم معمولی برقی مصرف می‌کنند. لامپهای زمان دار، حساس به حرکت و حس گرهای نور طبیعی از مصرف انرژی می‌کاهند و جلوگیری از آلودگی نوری برای تنظیم فضای منزل مهم است. محصولات مصرفی و لوازم خانگی که تحت آزمون‌های مصرف انرژی قرار گرفته‌اند و برچسب مصرف کم انرژی دریافت کرده‌اند، برای مصرف در منازل مناسب هستند. برچسب انرژی ستاره و انرژی اقتصادی مثال‌هایی از این دست هستند.
روشنایی کم مصرف
پنجره‌ها
روشنایی
حفظ و صرفه جویی انرژی
انرژی جایگزین
ویلا (ساختمان)
ویلا به ساختمانی گفته میشود که در تعریف امروزه از چهار طرف به بیرون نما داشته باشد و معمولا آن را در اطراف شهرها یا در ییلاق‌ها می‌سازند. البته در بعضی از کشورها قوانین ساخت و ساز به شهروندان اجازه ساخت ویلا در داخل شهر را می‌دهد و خانه‌های مسکونی به صورت ویلایی ساخته می‌شوند.
تاریخچه
ساخت ویلاها از جمهوری روم باستان شروع شد و در آن زمان ساختمان‌های ارزشمند افراد طبقه بالای اجتماع به صورت ویلا در محوطه‌ها یا باغ‌های وسیع ساخته می‌شدند که بعد از فروپاشی امپراتوری روم توسط کلسیا کاربریشان تغییر کرد و به صورت صومعه استفاده می‌شدند و در قرون وسطی بعد از تعمیر و تغییراتی دوباره به صورت ساختمان‌های اشرافی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
ایران
در ایران در فرهنگ عامه معمولا به خانه‌هایی که نمای چهار طرف داشته باشند یا سقف شیب‌دار داشته باشند خانه‌های ویلایی گفته میشود و در شمال ایران به خاطر اقلیم مرطوب اکثر خانه‌ها به صورت ویلایی ساخته می‌شدند و با گسترش شهرها از تعداد ویلاها در مراکز شهرها کاسته شد ولی در حومه و شهرک‌های ویلاها به چشم می‌خورند.
ساختمان
ساختِمان سازهای است که برای سکونت و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته میشود که محیط را به دو بخش بیرون و درون تقسیم می‌کند. ساختمان‌هایی که از نظر بلندا از اندازه مشخصی بلندتر باشند ساختمان‌های بلندمرتبه گفته میشود. در ایران ساختمان بلندمرتبه طبق مصوبه سال ۱۳۷۷ شورای عالی شهرسازی و معماری به ساختمان‌های بالاتر از شش طبقه گفته میشود.ساختمان‌های بسیار بلند نیز اصطلاحاً آسمانخراش یا برج نامیده می‌شوند.به ساختمان‌های بزرگ و باارزش قدیمی بیشتر عِمارَت گفته میشود.
انواع ساختمان
در معنای کلی هر سازهای را می‌توان ساختمان نامید، در اینجا منظور از ساختمان بناهای ساخته شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و ...) می‌باشد.
اصولا ساختمان را از لحاظ مصالح مصرفی و نوع کاربرد آن می‌توان به دو دسته تقسیم نمود.
انواع ساختمان از لحاظ سازه
ساختمان‌های بتنی
ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد.
در این نوع ساختمان، سقفها به وسیله تاوه (دال)های بتنی پوشیده میشود، و یا از سقف‌های تیرچه بلوک و یا سایر سقف‌های پیش ساخته استفاده میشود.
برای ساخت دیوارهای جدا کننده (پارتیشن‌ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه‌ای، آجر ماشینی سوراخ دار، آجر معمولی فشاری، فوم استاندارد ضد حریق، تیغه گچی و یا چوب استفاده شود.
همچنین ممکن است از دیوارهای بتن آرمه هم استفاده شود که در این صورت نوع این دیوارها دیوار برشی می‌باشد.
در این نوع ساختمان برای ساخت شاه تیرها و ستون‌ها از بتن آرمه (بتن مسلح) استفاده میشود.
ساختمان‌های فلزی
در این نوع ساختمان‌ها برای ساختن ستون‌ها و پل‌ها از پروفیل‌های فولادی استفاده میشود.
در ایران معمولاً برای ساختن ستون‌ها از تیر آهن‌های I دوبل و یا بال پهن‌های تکی استفاده می‌نمایند.
برای اتصالات از نبشی-تسمه و برا س ل سیب ی زیر ستون‌ها از صفحه فولادی (بیس پلیت) استفاده میشود و معمولاً دو قطعه را به وسیله جوش به هم متصل می‌نمایند (استفاده از پرچ یا پیچ و مهره نیز متداول است).
در این نوع ساختمان برای مقابله با زلزله از باد بندهای فلزی استفاده می شود.
ساختمان‌های آجری
برای ساختمان‌های کوچک که از 2 طبقه تجاوز نمی‌نمایند می‌توان از این نوع ساختمان استفاده نمود.
اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها آجری بوده و برای ساختن سقفها در ایران معمولاً از پروفیل‌های فولادیI و آجر به صورت طاق ضربی استفاده می‌گردد؛ و یا از سقف تیرچه و بلوک استفاده میشود.
در این نوع ساختمان برای مقابله با نیروهای جانبی (نظیر زلزله) باید حتماً از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقفها استفاده شود؛ همچنین در ساختمان‌های آجری معمولاً دیوارهای حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می‌گیرند و اغلب پارتیشن‌ها نیز همین دیوارهای حمال می‌باشند.
حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از ۳۵ سانتی متر کمتر باشد.
ساختمان‌های خشتی و گلی
اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها از خشت خام و گل می‌باشد و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی‌کند و در مقابل نیروهای جانبی همانند زلزله به هیچ وجه مقاومت نمی‌نمایند.
ساختمان‌های چوبی
این نوع ساختمان‌ها در مناطقی که چوب با قیمت ارزان در دسترس است ساخته می‌شوند،مانند شهرهای جنوبی کشور اتریش، بعضی ایالت‌های کشور آمریکا و ...
ساختمان‌های چوبی در ایران به علت کمبود منابع کمتر ساخته میشود.
ساختمان‌های ترکیبی
ممکن است ساختمانی از دو یا چند نوع از انواع فوق ساخته شود مانند ساختمان‌های فلزی-بتنی و یا فلزی-آجری و ... .
انواع ساختمان از لحاظ نوع کاربرد
ساختمان‌ها از لحاظ کاربرد به انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری، بیمارستان‌ها، انبارها، مدارس و مکان‌های عمومی مانند باشگاه‌ها و ورزشگاه‌ها و ... تقسیم میشود.
ساختمان‌سازی
ساختمان‌سازی معمولاً فرایندی زمان‌بر بوده‌است، اما در دهه‌های اخیر با استفاده از قطعات پیش‌ساخته می‌توان ساخت ساختمان‌ها را سریع‌تر به پایان رساند.
آسمانخراش
آسمانخراش (به انگلیسی: Skyscraper) به یک ساختمان بسیار بلند که طبقات آن هر یک پس از دیگری قابل اقامت باشند آسمانخراش یا ساختمان بلندمرتبه گفته میشود. در فارسی در دهه اخیر واژه برج نیز برای اشاره به این مفهوم کاربرد یافته‌است.
هرچند برای تعریف آسمانخراش استانداردی رسمی در دست نیست اما بلندای دست کم ۱۵۰ متر به عنوان معیار تعریف آسمانخراش‌ها بکار می‌رود.
واژه آسمانخراش فارسی یک گرته‌برداری از واژه skyscraper انگلیسی است. این واژه نخستین بار در اواخر سده نوزدهم برای ساختمان‌های بلند شهر نیویورک آمریکا بکار رفت. بعدها تاریخنگاران معماری از کاربرد این واژه برای ساختمان‌های بلند آجری خودداری کرده و آن را تنها در مورد ساختمان‌های بلندمرتبه با اسکلت فولادی بکار بردند.
هزینه ساخت
واقعیت مهم و غیر قابل انکار بلند مرتبه سازی، هزینه های بسیار گزاف و سرسام آور آن است. این هزینه ها تنها مختص ساختمان های بیش از ٢٠٠ متر نبوده و حتی در یک ساختمان ۴ طبقه نیز مشاهده می شود. اما هنگامی که ساختمانی با ارتفاعی بیش از ٢٠٠ متر یا ۴٠٠ متر ساخته می شود صحبت از مسایل تجربه نشده و مقیاس های بسیار بزرگ است. هزینه های این پروژه ها تنها محدود به مصالح یا موارد فنی نبوده و در دوران اجرا مسائل پیش بینی نشده بسیاری وجود دارد. به همه این هزینه ها یک فاکتور مهم دیگر هم اضافه می شود: ”هزینه نگهداری” که بار سنگین مالی دیگری را تحمیل می کند. این ساخت و سازها غالبا توسط دولت ها انجام می شود.
علت ساخت آسمان خراش (برج) ها
مهم ترین دلایل ساخت برج هایی با این ارتفاع این طور ذکر می شوند:
کاربری
یکی از مهم ترین دلایلی که برای برخی از برج های بلند مرتبه بیان می شود تامین کاربری هایی عمومی یا خصوصی است.
مسکونی
واضح است که تامین کاربری مسکونی با هزینه هایی سرسام آور عقلانی نیست مگر در شرایطی خاص. شرایطی مانند کمبود شدید زمین در کشورهایی کوچک و متراکم یا جزیره ای مانند کره یا ژاپن. یا ایجاد شرایط خاصی برای برج جهت دربرگرفتن حجم بسیار عظیمی از جمعیت. که طبعا موجب هرمی تر شدن برج و اشغال محدوده بیشتری از زمین می شود. این قبیل طرح ها تنها در حد ارائه پیشنهاد مطرح شده است. با این وجود هنوز تجربه اجتماعی این چنینی وجود ندارد و عملا ریسک بزرگی برای هر کشوری محسوب می شود. البته لازم به ذکر است هزینه های اجرایی چنین پروژه ای بسیار گزاف خواهد بود. نتیجه گیری آن که عملا توجیه مسکونی برای این ساختمان ها منطقی نیست. و تنها یک برج از ۲۰ برج بلند مرتبه دنیا مسکونی است.
مخابراتی
احتمالا بدترین کاربری در بین توجیهات مختلف برای این ساختمان های هزینه بر تلقی شوند. برج مخابراتی قاعدتا درآمد زایی خاصی ندارد. به علاوه می توان با مکان یابی مناسب و سازه هایی به مراتب کم هزینه تر(دکل یا …) همان کارایی را ایجاد نمود. چنین سرمایه گذاری “سخاوت مندانه ای” برای یک برج مخابراتی فقط در شرایطی خاص عقلانی به نظر می رسد. شرایطی جزیره ای یا شهرهای مسطح بدون ارتفاعات یا کاربری خاص نظامی. این مساله وقتی بغرنج تر میشود که عملا با پیشرفت فناوری نیاز به تجهیزات در ارتفاع بالا کمتر می شود. حتی ممکن است در طول دوره ساخت این گونه برج ها ضرورت آنها از بین برود.
اداری-تجاری-اقامتی
این سه کاربری مقرون به صرفه ترین حالت برای برج ها است. اغلب طبقات یا اتاق های این برج ها به شرکت های تجاری یا بانک ها فروخته می شود. و یا به هتل ها واگذار می شود تا از نمای خاص طبقات بالایی عایدی کسب کنند. به این وسیله حجم مهمی از هزینه ها جبران خواهد شد. البته به شرط گذشت زمان و ارتفاع معقول برج (متوسط و پایین تر) . اما در خصوص برج های مرتفع نمی توان با قاطعیت گفت این کاربری ها از پس هزینه ها برخواهند آمد. به هر حال الزاما باید یک دوره زمانی را برای سود دهی مشخص کرد. یعنی برای جبران هزینه ها از طریق فروش یا اجاره باید زمان سپری شود، که این خود ممکن است در شرایط اقتصادی خاص ضرری مضاعف محسوب شود.
درنتیجه می توان گفت بطور کلی جز در موارد خاص کاربری دلیلی اصلی و قانع کننده برای ساخت این برج ها نیست. با وجود تامین مالی از کاربری های تجاری-اداری-اقامتی نمی توان با یقین این کاربری ها را دلیل موجه ساخت دانست. این کاربری ها معمولا می توانند اهداف ثانویه ای در کنار دلیل اصلی تلقی شوند.
نشانه شهری
یکی دیگر از مرسوم ترین دلایل ، ساخت یک “نشانه شهری” است. این لغت دو مفهوم کلی را متبادر می کند. اول به معنای بنایی هویت بخش،غرور آفرین و نمادی برای شهر و دوم به معنای نشانی که بتوان با آن موقعیت سنجی کرد یا به زبان ساده تر آدرس داد.
هویت،غرور،نماد
بسیاری از این بناها پس از اتمام به نماد شهر تبدیل شده و اگر طراحی خوبی داشته باشند شاید بتوانند پس از چند دهه هویت بخش هم باشند. اما در این باره تردید هایی نیز وجود دارد. چرا که ساخت یک برج ٣٠٠ متری تنها روش هویت سازی نیست. هویت سازی فرایند بسیار پیچیده ایست و احتمال این که یک برج به هویت یک شهر تبدیل شود قطعی نیست. اما بیشتر برج های مرتفع به نمادهای شهرشان تبدیل شده اند. اما از سوی دیگر بسیاری از نمادهای شهری ارتفاع زیادی ندارند. اوپرای سیدنی، کلیسای سن پیتر، مجسمه آزادی، آکروپولیس و … درغرب و مساجد جامع و عالی قاپو و از همه مهمتر میدان نقش جهان نمادهایی جهانی کم ارتفاع هستند که غالبا هویت بخش و غرورآفرین نیز هستند.
نتیجه آنکه هرچند برج سازی نمادسازی است اما روش های دیگری هم برای نمادسازی وجود دارد که با هزینه هایی به مراتب کمتر انجام می شوند. البته واضح است که نماد سازی خود نشانی است بر بی نمادی و عقبه ضعیف تاریخی. به هر حال صرف این همه هزینه برای نمادسازی عقلانی نیست و دلیل فرعی محسوب می شود.
جذب گردشگر
شاید موفقترین نمونه در این زمینه برج های دوقلو پتروناس در مالزی باشد. این برج ها که در سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ بلندترین برج های جهان بودند یکی از دلایل اصلی جذب گردشگر برای مالزی شدند. هرچند طراحی خاص سزار پلی و مانورهای تبلیغاتی مختلف مثل فیلم ماموریت غیر ممکن بی تاثیر نبودند اما همین لقب “بلندترین” کافی بود تا گردشگرها را به مالزی بکشاند. اما نکته جالب اینکه همان برج امروز در رتبه ٢٧ جهان است! و تنها پس از چند سال این لقب را از دست داد. امروزه با فشردگی رقابت، ریسک باقی ماندن در صدر به کمتر از دو سه سال رسیده است. عملا جذب گردشگر با لقب “ترین” احتمال کمی دارد.
پشتوانه فلسفی
مهم ترین دلیل ساخت آسمان خراش ها در غرب و اوج گرفتن روند بلندمرتبه سازی ظهور مدرنیسم بود. در این باره شباهت هایی بین آسمان خراش های مدرن و برج بابل وجود دارد. این همان نیت اصلی و جوهره برج سازی است:”قدرت نمایی”. از این روست که برج سازی در هیچ کجا مانند آمریکا رشد نکرد. متروپلیس جدید تحقق یوتوپیا بود. موج برج سازی بخصوص در نیویورک که مساله کمبود اراضی راهش را هموارتر می کرد، سراسر آمریکا را در نوردید و رشک و رقابت همسایگان تمدنی را برانگیخت. لندن، پاریس، فرانکفورت و دیگر دولت های اروپایی با همین رویکرد اما با چاشنی رقابت اقدام به ساخت برج ها نمودند. به بیان دیگر انگیزه فتح آسمان کم کم به رقابتی برای اثبات توانایی بین دولت ها تبدیل می شد.لازم به ذکر است برج سازی تنها یک جنبه از برتری جویی مدرنیسم در غرب است. پل سازی ، تونل سازی،اتوبان سازی عرصه های دیگر سرمستی انسان بود. بلندترین، طولانی ترین، سریع ترین، بیشترین، اولین، بزرگترین و هزاران “ترین” دیگر کلمات پرتکرار دوران مدرنیسم اند.
امروز با افول دوران مدرنیسم ساخت آسمان خراش ها در آمریکا نیز به سردی گراییده است. از بیست برج بلند ۲۰۲۰ ده برج در چین، پنج برج در خاورمیانه، چهار برج در باقی آسیا، تنها یک برج در آمریکا قرار دارد. برج شارد در لندن به عنوان بلندترین برج اروپا در رتبه ۵۶ دنیا قرار دارد. آمریکایی که در ۱۹۸۰ همه صد برج را در خود داشت در ۲۰۱۲ به ۲۴ برج رسیده است و چین به تنهایی با ۴۵ برج و خاورمیانه با ۲۷ برج میدان دارند. اگرچه پشتوانه فلسفی مدرنیسم در غرب علت اصلی این ساخت و ساز ها بوده است اما در شرق علت اصلی نیست. بعضی از این کشورها حتی توان و تکنیک لازم را هم ندارند وپروژه ها توسط شرکت های خارجی انجام می شوند. در واقع مهم ترین دلیل ساخت آسمان خراش های بسیار بلند در این کشور ها تلاش برای شباهت به همتایان غربی است.
keywords : نی تالک،سایت نی تالک،مقالات نی تالک
